Xây dựng gia đình văn hóa - nền tảng hình thành con người văn hóa

Kính thưa: - Cán bộ và nhân dân trong xã!

Xây dựng gia đình thực sự là nơi hình thành, nuôi dưỡng nhân cách văn hóa và giáo dục nếp sống cho con người; đồng thời, phát huy truyền thống tốt đẹp, xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh. Đây cũng chính là mục tiêu hướng đến trong xây dựng gia đình văn hóa và là nền tảng hình thành con người văn hóa đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững quê hương, đất nước.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” hướng đến xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, trong đó, xây dựng gia đình văn hóa được xác định là một nội dung nòng cốt. Nhờ đó, xây dựng gia đình văn hóa đã và đang trở thành phong trào sâu rộng và có sức lan tỏa đến từng gia đình, dòng họ, thôn/làng. Đặc biệt, ý thức tự giác của các gia đình trong xây dựng gia đình văn hóa được thể hiện qua nhiều phong trào ý nghĩa, như “Nuôi con khỏe dạy con ngoan”; “Ông bà cha mẹ mẫu mực, con cháu hiếu thảo”, “Gia đình hiếu học”, “Gia đình nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau xóa đói, giảm nghèo”...vv

Xây dựng gia đình văn hoá là cái cốt của một xã hội văn hoá, gia đình văn hoá tiêu biểu đã trở thành những tấm gương sáng ở cộng đồng dân cư trong xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, hòa thuận, tiến bộ, hạnh phúc. Đồng thời, trở thành những nhân tố tích cực, quan trọng trong việc bảo vệ, giữ gìn các giá trị đạo đức, thuần phong mỹ tục, văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc trước các tác động của mặt trái cơ chế thị trường. Qua đó, góp phần nâng cao vai trò, vị trí của gia đình trong xây dựng đời sống văn hóa và đời sống kinh tế - xã hội địa phương. Công tác bình xét, công nhận danh hiệu gia đình văn hóa hàng năm được triển khai thực hiện nghiêm túc, đảm bảo đúng quy định, với tỷ lệ gia đình văn hóa trên địa bàn xã luôn tăng qua từng năm như: năm 2015 toàn xã tỷ lệ gia đình văn hoá đạt 65%, năm 2016 tỷ lệ gia đình văn hoá đạt 68%, năm 2017 tỷ lệ gia đình văn hoá đạt 71%; năm 2018 tỷ lệ gia đình văn hoá đạt 74,3%; năm 2019 tỷ lệ gia đình văn hoá đạt 80,6%; năm 2020 tỷ lệ gia đình văn hoá đạt 85,2%; năm 2021 tỷ lệ gia đình văn hoá đạt 86,4%; năm 2022 tỷ lệ gia đình văn hoá đạt 88,6 %. Tỷ lệ hộc gia đình đăng ký xây dựng đầu năm luôn ở mức cao trên 90%.

Mặc dù vậy, chất lượng phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” nói chung, xây dựng gia đình văn hóa nói riêng, trên địa bàn xã chưa thực sự bền vững, chưa đi vào chiều sâu. Đặc biệt, các giá trị văn hóa truyền thống của gia đình, dòng họ tại các thôn chưa được phát huy và duy trì thường xuyên. Tệ nạn xã hội, bạo lực gia đình vẫn còn xảy ra, ảnh hưởng đến việc xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh cho các thành viên cũng như tác động tiêu cực đến các giá trị truyền thống của gia đình... Nghị quyết 33-NQ/TW về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước, nhấn mạnh: “Phát triển văn hóa vì sự hoàn thiện nhân cách con người và xây dựng con người để phát triển văn hóa. Trong xây dựng văn hóa, trọng tâm là chăm lo xây dựng con người có nhân cách, lối sống tốt đẹp, với các đặc tính cơ bản yêu nước, nhân ái, nghĩa tình, trung thực, đoàn kết, cần cù, sáng tạo”. Như vậy, để hình thành con người văn hóa cần xây dựng đồng bộ môi trường văn hóa, trong đó gia đình đóng vai trò đặc biệt quan trọng.

Để đạt được kết quả cao, trong xây dựng gia đình văn hóa hiện nay, bên cạnh việc khắc phục những hạn chế, cần hướng phong trào đi vào chiều sâu hay hướng đến những mục tiêu cao hơn. Nâng cao trí lực, bồi dưỡng tri thức cho con người đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế tri thức và xã hội học tập. Đặc biệt, cần xây dựng và phát huy lối sống “Mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người”; hình thành lối sống có ý thức tự trọng, tự chủ, sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật. Chú trọng nâng cao thể lực, tầm vóc, gắn giáo dục thể chất với giáo dục tri thức, đạo đức, kỹ năng sống. Đấu tranh phê phán, đẩy lùi cái xấu, cái ác, thấp hèn, lạc hậu; chống các quan điểm, hành vi sai trái, tiêu cực ảnh hưởng xấu đến xây dựng nền văn hóa, làm tha hóa con người...

Gia đình là tế bào của xã hội, là môi trường quan trọng hình thành, nuôi dưỡng và giáo dục nhân cách, bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống tốt đẹp, chống lại các tệ nạn xã hội, tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc vì vậy xây dựng gia đình văn hoá chuẩn mực là gớp phần xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ.

Lê Thị Dịu